Leren luisteren naar de Engel (9)

Na deze inleidende opmerkingen is het nuttig na te denken over de manier waarop de Engelen de mens kunnen verlichten. De H.Thomas leert ons het volgende:

Het menselijk intellect kan de universele waarheid zelf niet ontsluierd vatten; omdat het van nature moet begrijpen door zich tot de fantasien (beelden) te wenden. Zo stellen de Engelen de mensen de begrijpelijke waarheid voor onder de gelijkenissen van zintuiglijke dingen, volgens wat Dionysius zegt: “Het is onmogelijk dat de Goddelijke straal op ons schijnt, anders dan gehuld in de verscheidenheid van heilige sluiers.”

Aan de andere kant wordt het menselijk intellect als de mindere, versterkt door de werking van het Engelen-intellect. En op deze twee manieren wordt de mens verlicht door een Engel.

St. Thomas geeft twee dingen aan die de Engel doet om het verstand van de mens te verlichten:

1. zij moeten het intellect van de mens versterken en
2. zij moeten de waarheid voorstellen onder de gelijkenis van zintuiglijke dingen.

Wat het eerste punt betreft: het intellect van de mens wordt versterkt door de werking van het intellect van de Engel. Dit kan in verschillende mate worden ervaren.

De versterking van onze geest kan op vele subtiele en minder subtiele manieren plaatsvinden. Het gebeurt bijvoorbeeld dat we iets duizend keer zien of horen en dan plotseling bij de duizend en eerste keer zien we het alsof we het nooit eerder hebben gezien. Plotseling is er een helderheid die er nooit eerder was, en het vertelt ons precies wat we toen en daar moeten weten. Het kan zijn dat we plotseling een nieuw inzicht hebben in de betekenis van een passage uit de Schrift, of dat de betekenis van een gebeurtenis in ons leven ons tot diepere bekering brengt.

Een voorbeeld hiervan is het verhaal van Whittiker Chambers. Hij was een atheïstische communist. Op een dag keek hij aan de ontbijttafel op van de ochtendkrant en zijn blik viel toevallig op het oor van zijn jonge dochter. In een oogwenk wist hij zeker dat er een Schepper God moest zijn om het oor te laten bestaan. Zijn hele leven veranderde in dat ene onverwachte en onvoorbereide moment van inzicht. Dat is een dramatisch voorbeeld van de manier waarop de Engel de geest kan versterken om de waarheid helder te begrijpen. Er zijn vele andere, minder dramatische voorbeelden hiervan die ons dagelijks overkomen.