Peter Kreeft

Peter Kreeft is een zeer bekende Amerikaanse Katholieke Filosoof. Hij heeft vele boeken geschreven, o.a. “Engelen en demonen”. Een paar stukjes uit dit boek wil ik hier weergeven. Zijn leer baseert zich op de H. Thomas van Aquino, die veel over de H. Engelen heeft geschreven.

Waarom zijn er in de laatste tijd zoveel boeken over Engelen uitgekomen?

Ik denk dat dit een veel ernstiger en significanter teken is dan de meeste mensen zich realiseren. Ik denk dat het een symptoom is van fundamentele veranderingen in onze wereld, of die op het punt staan te gebeuren. (In de Bijbel verschijnen Engelen meestal vlak voor wereldveranderende en levensveranderende gebeurtenissen).

De verklaring die meestal wordt gegeven is psychologisch en sociologisch. Het psychologische deel van deze standaard verklaring voor de nieuwe populariteit van Engelen is de behoefte aan troost in een harde en steeds gewelddadigere, angstaanjagende wereld.

Het sociologische deel van de verklaring is de verandering in onze cultuur die mensen weer in Engelen laat geloven: de verandering van “modernisme” naar “postmodernisme”, wat in wezen de verandering betekent van rationalisme en geloof in wetenschap naar geloof in iets anders: het irrationele, of het occulte, of het mystieke, of gewoon “iets anders”. Engelen passen in de categorie “iets anders”.

Deze standaard uitleg vergeet iets cruciaals.

In alle “deskundige” verklaringen van het “engelenfenomeen”, welk antwoord wordt nooit gegeven? Een antwoord over wat objectief waar is! De psychologische uitleg spreekt alleen over wat subjectief “waar is voor jou”: je behoefte aan comfort of veiligheid. De sociologische verklaring heeft het alleen over wat subjectief “waar is voor een samenleving”: veranderende meningen, trends, modes.

Wat vergeten wordt is dat Engelen er echt zijn; dat is de de ultieme reden waarom mensen in ze geloven!

“Ik geloof omdat…” “Omdat” is dubbelzinnig. Het kan alleen een subjectief motief betekenen (“Omdat ik paranoïde ben, geloof ik dat die man me gaat vermoorden”), of het kan een objectieve reden betekenen (“Omdat hij een pistool op me richt en de trekker overhaalt, geloof ik dat die man me gaat vermoorden”).

“We geloven in engelen omdat we veiligheid zoeken” is slechts een subjectief, psychologisch motief.

“We geloven in engelen omdat God ons in de Bijbel heeft geopenbaard dat ze bestaan”  is een objectieve reden (hoewel het een reden is die afhangt van geloof,niet van logisch bewijs).

Maar mijn punt is simpelweg dat psychologische motieven ontoereikend zijn. De enige eerlijke reden voor iemand om ooit iets te geloven is dat het waar is, dat het er echt is. Hetzelfde geldt ook voor Engelen.

Hoe zit het met de sociologische reden? Misschien zijn de veranderingen in onze samenleving ook objectief, niet alleen subjectief. Misschien verschijnen Engelen nu echt vaker en zijn er daarom meer verhalen van mensen die ze zien en is er meer belangstelling voor ze. Waarom denken sociologen en journalisten nooit aan die eenvoudige verklaring?

Waarom zouden ze nu meer verschijnen? 

Engelen verschijnen op de rand van chaos of catastrofe, of in ieder geval bij de dreiging van chaos of catastrofe. Het zijn geestelijke soldaten in de grote kosmische jihad, de geestelijke oorlog tussen Goed en Kwaad.

Die oorlog lijkt nu tot een hoogtepunt te komen of een fundamentele wending te nemen,  precies op het moment dat de meeste van onze religieuze leraren gestopt zijn met praten over dit fundamentele bijbelse thema voor het eerst in duizenden jaren. Net nu de vijand een grote tegenaanval uitvoert, beginnen we te vergeten dat we ons überhaupt op een slagveld bevinden!

Misschien zijn de Engelen er om ons eraan te herinneren, als soldaten in uniform.